Likwidacja parafii prawosławnej w Serebryszczu

"(...) popłyńmy w górę rzeki Świnki, niegdyś spławnej i łączącej tereny wołyńsko-nadbużańskie z Lubelszczyzną i resztą kraju, aby znaleźć się u jej źródeł. Naliczono ich jeszcze w 1938 roku dokładnie 112. Wypływają z okolic Pniówna, Święcicy, Bezku, Olchowca i Kamiennej Góry na Chełmszczyźnie.
   Cztery pierwsze - spośród tych miejscowości - to siedziby starych parafii prawosławnych, jeszcze do czasu rewindykacji i likwidacji prawosławia w latach dwudziestych i trzydziestych XX wieku.
   Święcicę i tutejszy dwór Lechnickich odwiedził w maju 1925 roku z okazji Zielonych Świątek i ...przygotowywania zamachu majowego Józef Piłsudski.
   Za krytykę akcji likwidacji prawosławia, działalności politycznej Katolickich Stowarzyszeń Młodzieży i opiekę małżonki Anny z domu Bobińskiej nad Ukrainkami z Koła Gospodyń Wiejskich w Serebryszczu koło Chełma, Felicjan Kajetan Lechnicki nieomal nie został pozbawiony dorobku życia i pokoleń (w 1938 r.). Gdy tzw. czynniki polityczne dostrzegły, że Lechniccy nie popierają posunięć polonizacyjnych i katolicyzacji ludności prawosławnej na Chełmszczyźnie, spowodowały odsunięcie Zdzisława i Tadeusza od społecznych funkcji kościelnych.
   Lechnicki ze Święcicy nie tylko ufundował w 1935 roku plebanię dla rzymskokatolickiej parafii św. Małgorzaty i św. Walentego w Olchowcu, ale także udzielał wsparcia okolicznym parafiom prawosławnym - w Bezku, Busównie, Olchowcu (dwie cerkwie), Święcicy i Helenowie.
   Gdyby nie decyzja szaleńca politycznego z Bezku, który podpalił w lipcu 1938 roku święcicką cerkiew, być może do dzisiaj oglądalibyśmy zabytkowe ikony, według opinii lubelskiego konserwatora z 1927 roku niektóre z XII i XV wieku. Wolał spalić, niż oddać Polakom, chociaż cerkiew nad strumykiem Świnki nie była przewidziana do rewindykacji ani też do likwidacji w latach 1937-1939. Moralna wina leży po stronie władz administracyjnych, które rozpętały zbrodniczą akcję burzenia świątyń prawosławnych, niszcząc wtedy co najmniej 127 obiektów sakralnych na terenie Lubelszczyzny."

Źródło: Ślady wyrwane z zapomnienia, Przegląd Prawosławny